In samenwerking met MT Sprout - De verkopen gaan door het dak, nieuwe markten lopen warm voor jouw product. Maar wat als de ‘achterkant’ van je bedrijf de ‘voorkant’ niet kan bijbenen? Wat als je organisatiestructuur niet aansluit op die groei? In dit artikel lees je welke signalen daarop wijzen.

‍

Wanneer mag je je startup-jas uittrekken en jezelf een scaleup noemen? Daarover bestaan talloze discussies, weten Paul van Bekkum en Dolf L’Ortye. Zij zijn, samen met Lidia Swinkels, de oprichters van Summiteers: een adviesbureau dat onder anderen scaleups helpt die aan de vooravond van sterke groei staan (of er midden in zitten). ‘Voor ons ben je een scaleup wanneer je een product-market fit hebt gevonden. Jouw product of dienst heeft zich bewezen bij een groep klanten en er is een groeiende vraag. Als bedrijf krijg je er dan vaak in korte tijd veel nieuwe klanten bij. Het aantal medewerkers groeit naar zo’n dertig tot vijftig man. En dat vergt echt een andere manier van organiseren.’, vertelt Van Bekkum.

‍

De symptomen van groeipijn

Bij de transitie van startup naar scaleup komt vaak groeipijn voor. Het managen van een scaleup is écht anders dan een startup. Dit kan leiden tot groeiproblemen die een scaleup in de weg kunnen zitten om verdere groei te realiseren, ziet Summiteers in de praktijk. Van Bekkum noemt een paar voorbeelden van ‘wat er allemaal komt kijken bij de transitie van startup naar scaleup:

• Van een klein team waar iedereen elkaar kent, de historie kent en weet waar de ander mee bezig is naar een groter team met veel nieuwe mensen;
• Van experimenteren & proberen naar kiezen & schalen;
• Van flexibel zijn en vaak ‘pivotten’ naar gedisciplineerd iets uitvoeren en voet bij stuk houden;
• Van focus op productontwikkeling en sales naar focus op sales én fulfilment;
• Van één product of dienst naar diverse producten & diensten die allemaal onderhoud en ontwikkeling vergen;
• Van enkele klanten met eenduidige wensen naar een bredere groep klanten met sterk uiteenlopende verzoeken;
• Van één land/taalgebied naar meerdere landen en talen.’

‍

Scan van de organisatie

L’Ortye vult aan: ‘Wij helpen bedrijven door bloot te leggen waardoor de complexiteit van hun organisatie toeneemt. Dit is waarom wij de scaleup organisatiescan hebben ontwikkeld. Aan de hand van onze scan maken we de knelpunten van het bedrijf voor de transitie naar scaleup inzichtelijk. Om vervolgens het gesprek met hen te voeren over de knoppen waar ze het beste aan kunnen draaien.’

‍

De signalen van groeipijn

Het is dus belangrijk om de signalen van groeipijn te herkennen. Het kan erop duiden dat de organisatie niet berekend is op de groei. Dit zijn vier signalen waar je als scaleup alert op mag zijn:

1. Gevoel van controleverlies

Je hebt als founder / management team het gevoel geen controle meer te hebben over je bezigheden. ‘Je voelt je overwhelmed. Je weet niet waar je moet beginnen en dus ga je steeds harder werken. Als we onze scan doen horen we vaak: ik heb helemaal geen tijd om die checklist in te vullen! Dat is dus heel illustratief.’

De frustratie en onmacht wordt versterkt door een hoge mate van druk. ‘Hij of zij ervaart urgentie, wil de boot niet missen nu het bedrijf (eindelijk) succes heeft. Hij wil nú kansen pakken. Investeerders willen ook wel eens druk uitoefenen, weet L’Ortye. ‘Soms zit er vreemd geld in het bedrijf en die geldschieters, ja, die willen het gas erop.’

2. Moet ik dat nou alweer uitleggen?

Een ander signaal dat het mis kan gaan, is het gevoel van herhaling. ‘Dat je als management denkt: moet ik dat nou alweer uitleggen? Je hebt het idee van vertraging, dat er zand in de raderen zit’, zegt L’Ortye. Dit heeft vaak te maken met gebrek aan overzicht. ‘Werkzaamheden worden dubbel gedaan, of juist níet opgepakt. Acties vallen tussen wal en schip. Wat meer structuur aanbrengen en werkzaamheden iets meer formaliseren, kan een oplossing zijn.’

Ook kan die ruis te maken hebben met communicatie. ‘Het managementteam is vaak vooral bezig met zenden. Dit is onze visie en hier willen we naartoe. Maar heb je weleens gevraagd of het allemaal helder is? En waar je medewerkers behoefte aan hebben om de strategie goed uit te kunnen voeren? Luisteren is net zo belangrijk als het zenden. Dat wordt nog wel eens onderschat. Daarom maken we bij het verwerken van de resultaten van de scan ook onderscheid tussen de antwoorden van het management team en de medewerkers.’

3. Hoog personeelsverloop

Als het gaat om personeel zie je dat een hoge werkdruk leidt tot meer uitval. Van Bekkum: ‘Bij het management leeft het idee dat het ligt aan de medewerkers, maar dat is vaak niet zo. Je hebt gewoon goede mensen in dienst, maar zij kunnen hun werk niet doen vanwege het gebrek aan richting of helderheid over wat er van hen verwacht wordt. Daar moet je als managementteam met het hele bedrijf aan werken.’

4. Geen keuzes kunnen maken

Ondernemers die in korte tijd een enorme groei doormaken, zijn vaak met duizend dingen tegelijk bezig en weten niet altijd aan welke knoppen ze moeten draaien. ‘Wij helpen ze aan de juiste te draaien’, zegt Van Bekkum. ‘Bij het ene bedrijf is het nodig de sales te professionaliseren. Bij de ander draait het om leiderschap en de verhoudingen met de rest van het team of zijn de KPI’s niet op orde.’ Die overgang gaat niet altijd pijnloos. ‘Ze komen immers net uit de startup fase waarin je kon experimenteren, niet hoefde te kiezen en juist heel veel lijntjes tegelijk kon uitgooien. Ineens moet je als founder het tegenovergestelde doen: gedisciplineerd zijn, keuzes maken en strak prioriteren. Dat is lastig. Maar het creëert wel die ruimte die nodig is om op een gezonde manier te groeien’, besluit L’Ortye.

In een volgend artikel volgt een stappenplan om succesvol de groeipijnen te adresseren.

Wil jij in overleg met een adviseur verkennen of de scaleup organisatiescan mogelijk interessant is voor jouw scaleup? Klik hier.